Majątek

Tu urodził się Krzysztof Arciszewski, pierwszy generał artylerii koronnej, a wcześniej admirał floty holenderskiej. Rogalin był własnością średnio zamożnej szlachty. Gdy trafiał do rąk rodzin zamożniejszych, takich jak Szlichtyngowie czy Unrugowie był jednym z wielu mało istotnych gospodarstw. Dopiero wraz z kupnem Rogalina przez wybitnego członka rodziny Raczyńskich herbu Nałęcz – hrabiego Kazimierza, wówczas starosty generalnego Wielkopolski, miejsce to zaczęło być sławne.

Rogalin położony jest nad Wartą, tuż przed jej przełomem poznańskim. W dolinie rzecznej leżą łąki i pastwiska Majątku Rogalin, tradycyjnie zwane Łęgami Rogalińskimi. Miejsce to, liczące niemal 200 ha, słynie z podobno największego w Europie skupiska wiekowych dębów. Wprawdzie nie wszystkie spośród policzonych na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku 1435 egzemplarzy rosną na naszych łęgach, to jednak nadają one krajobrazowi doliny swoje piętno. Łęgi objęte są wieloma formami ochrony przyrody. Są zespołem przyrodniczo-krajobrazowym, należą do europejskiej sieci NATURA 2000, zarówno w tzw. dyrektywie ptasiej, jak i siedliskowej. Ponadto są najbardziej znaną częścią Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Poszczególne dęby są pomnikami przyrody. Majątek Rogalin z dumą realizuje także programy rolno-środowiskowe, a ostatnio także przyrodnicze. Oznacza to, że działalność rolnicza, gospodarcza, podporządkowana jest celom ochrony przyrody, narzucając terminy i sposób wykonywania zabiegów oraz zbierania pożytków. Tak jak dla bioróżnorodności i zachowania gatunków ważne jest utrzymanie siedlisk, tak i dla Rogalina ważne jest utrzymanie jego, dosłownie odwiecznego, charakteru. Rogalin zachował mnóstwo śladów przeszłości, wiele sięgających średniowiecza. Widoczne są nawarstwienia historyczne. Pomniki przeszłości są materialne i kulturowe. Do tych ostatnich zaliczyć można nazwy miejscowe, których zachowało się do dzisiaj ponad sto, niektóre starsze od tutejszego osadnictwa. Zabytkami kultury materialnej są znaki geodezyjne, takie jak kopce, bruzdy, drzewa graniczne. O przeszłości Rogalina uważnemu obserwatorowi dużo powiedzą pola, ich kształt i rozmiar. Są wreszcie aleje i zadrzewienia śródpolne. Aby to wszystko, co świadczy o wysokiej kulturze nie tylko właścicieli wsi, ale całej Wielkopolski, zachować dla następnych pokoleń, najlepiej Majątek Rogalin wykorzystywać tak, jak działo się to przez setki lat. I nie chodzi tu o robienie z niego skansenu. Aby gospodarstwo mogło się utrzymać, musi być dochodowe, musi poszukiwać coraz lepszych metod produkcji, korzystać z nowych technologii i nowoczesnej techniki. Jednak najważniejsze dla zachowania tego miejsca jest utrzymanie jego wiejskiego i rolniczego charakteru. Nie jest to łatwe, Rogalin leży zaledwie 17 km od centrum stolicy regionu, aglomeracji liczącej około miliona mieszkańców. Chaotyczną i brzydką zabudową zniszczyć można każdą wieś. Czy Rogalin też musi paść ofiarą tej bezplanowej, dzikiej urbanizacji? Nie! Nie może. Bo wtedy stracimy jedno z najpiękniejszych miejsc w Wielkopolsce, znane w całej Polsce, a może nawet w Europie. Historia by nam tego nie wybaczyła.